Σελίδες

Text Widget

Όποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας κι αφήνει άλλους ν' αγωνιστούν για τη υπόθεσή του πρέπει προετοιμασμένος να 'ναι: Γιατί όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί θα μοιραστεί την ήττα. Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον αγώνα αυτός που θέλει τον αγώνα ν' αποφύγει: Γιατί θ' αγωνιστεί για την υπόθεση του εχτρού όποιος για τη δικιά του υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί.

Μπ. Μπρεχτ

Ετικέτες

Τετάρτη 21 Νοεμβρίου 2012

ΛΕΝΙΝ: Εισήγηση για τη Διεθνή κατάσταση και τα βασικά καθήκοντα της Κ.Δ. (19 Ιούλη 1920)



(Ηχηρές επευφημίες. Στην αίθουσα σηκώνονται όλοι και χειροκροτούν. O ομιλητής επιχειρεί να μιλήσει, αλλά τα χειροκροτήματα και τα επιφωνήματα σ’ όλες τις γλώσσες συνεχίζονται. Oι επευφημίες παρατείνονται).
Σύντροφοι, οι θέσεις για τα θέματα που αφορούν τα βασικά καθήκοντα της Κομμουνιστικής Διεθνούς δημοσιεύτηκαν σ’
όλες τις γλώσσες και (ιδιαίτερα για τους ρώσους συντρόφους) δεν
αποτελούν κάτι το ουσιαστικά νέο, επειδή σε σημαντικό βαθμό επεκτείνουν μερικά βασικά γνωρίσματα της επαναστατικής πείρας μας και διδάγματα του επαναστατικού μας κινήματος σε μια σειρά δυτικές χώρες, στη Δυτική Ευρώπη. Για το λόγο αυτό στην εισήγησή μου θα σταθώ κάπως περισσότερο, αν και με σύντομες αναφορές, στο πρώτο μέρος του θέματος που μου έχει ανατεθεί, δηλαδή στη διεθνή κατάσταση.
Το βάθρο όλης της Διεθνούς κατάστασης, όπως διαμορφώθηκε τώρα, είναι οι οικονομικές σχέσεις του ιμπεριαλισμού. Μέσα στη διαδρομή του 20ού αιώνα προσδιορίστηκε πέρα για πέρα το νέο, ανώτερο και τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού. Γνωρίζετε, βέβαια, ότι το πιο χαρακτηριστικό, το πιο ουσιαστικό γνώρισμα του ιμπεριαλισμού είναι ότι το κεφάλαιο πήρε τεράστιες διαστάσεις. Στη θέση του ελεύθερου συναγωνισμού ήρθε το γιγαντιαίο μονοπώλιο. Ελάχιστοι καπιταλιστές μπόρεσαν να συγκεντρώσουν στα χέρια τους ακόμα και ολόκληρους βιομηχανικούς κλάδους. Oι κλάδοι αυτοί πέρασαν στα χέρια ενώσεων, κάρτελ, συνδικάτων, τραστ, που συχνά έχουν διεθνή χαρακτήρα. Έτσι, ολόκληρους βιομηχανικούς κλάδους, από άποψη χρηματιστηριακή, από άποψη δικαιωμάτων ιδιοκτησίας και κατά ένα μέρος από άποψη παραγωγής, τους έχουν αρπάξει οι μονοπωλητές κι αυτό όχι μόνο σε μερικές χώρες, αλλά σ’ όλο τον κόσμο. Πάνω σ’ αυτή τη βάση αναπτύχθηκε μια άγνωστη στο παρελθόν κυριαρχία ελάχιστων μεγάλων Τραπεζών, βασιλιάδων και μεγιστάνων του Χρηματιστηρίου, που μετέτρεψαν πράγματι τις πιο ελεύθερες Δημοκρατίες σε χρηματιστηριακές μοναρχίες. Προπολεμικά αυτό το ομολογούσαν ανοιχτά τέτοιοι διόλου επαναστάτες συγγραφείς, όπως ο Λιζί στη Γαλλία.
Αυτή η κυριαρχία μιας χούφτας καπιταλιστών έφθασε στην πλήρη ανάπτυξή της, όταν διαμοιράσθηκε όλη η γήινη σφαίρα όχι μόνο με την έννοια ότι οι μεγάλοι καπιταλιστές άρπαξαν τις διάφορες πηγές πρώτων υλών και τα παραγωγικά μέσα, αλλά και με την έννοια ότι τελείωσε η προηγούμενη μοιρασιά των αποικιών.
....................................................
Απ’ αυτήν τη μοιρασιά όλης της γης, απ’ αυτήν την κυριαρχία του καπιταλιστικού μονοπωλίου, απ’ αυτήν την παντοδυναμία ελάχιστου αριθμού μεγάλων Τραπεζών ­δυο, τριών, τεσσάρων, πέντε ανά κράτος, όχι παραπάνω­ έγινε αναπόφευκτος ο πρώτος ιμπεριαλιστικός πόλεμος του 1914 - 1918. O πόλεμος έγινε για να ξαναμοιραστεί όλος ο κόσμος. O πόλεμος έγινε για να κριθεί ποια από τις ελάχιστες ομάδες των μεγαλύτερων κρατών ­η αγγλική ή η γερμανική­ θα αποκτήσει τη δυνατότητα και το δικαίωμα να ληστεύει, να καταπνίγει, να εκμεταλλεύεται όλη τη γη. Και γνωρίζετε ότι ο πόλεμος έκρινε αυτό το θέμα υπέρ της αγγλικής ομάδας. Και σαν συνέπεια αυτού του πολέμου έχουμε ασύγκριτα μεγαλύτερη όξυνση όλων των κεφαλαιοκρατικών αντιθέσεων. O πόλεμος έριξε απότομα ένα τέταρτο του δισεκατομμυρίου κατοίκων της γης σε κατάσταση που ισοδυναμεί με κατάσταση αποικιακή: τη Ρωσία, που έχει περίπου 130 εκατομμύρια κατοίκους, την Αυστρο-ουγγαρία, τη Γερμανία, τη Βουλγαρία, που έχουν 120 εκατομμύρια κατοίκους, τον πληθυσμό ενός τετάρτου του δισεκατομμυρίου σε χώρες που κατά ένα μέρος, όπως η Γερμανία, ανήκουν στις πιο προηγμένες, στις πιο μορφωμένες, στις πιο πολιτισμένες και από άποψη τεχνικής στέκονται στο επίπεδο της  σύγχρονης προόδου. O πόλεμος, με τη συνθήκη των Βερσαλλιών, τους επέβαλε τέτοιους όρους, ώστε προηγμένοι λαοί βρέθηκαν σε κατάσταση αποικιακής εξάρτησης, εξαθλίωσης, πείνας, ερήμωσης και αδικίας, γιατί η συνθήκη τους έδεσε και τους επέβαλε για πολλές γενιές τέτοιους όρους, στους οποίους δεν έζησε κανένας πολιτισμένος λαός. Έχετε μπροστά σας τούτη την εικόνα του κόσμου: αμέσως μετά τον πόλεμο όχι λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο διακόσια πενήντα εκατομμύρια πληθυσμού μπαίνει κάτω απ’ τον αποικιακό ζυγό, υποβάλλεται στην εκμετάλλευση του κτηνώδους καπιταλισμού, ο οποίος καμάρωνε για τη φιλειρηνικότητά του και πριν από πενήντα χρόνια είχε κάποιο δίκιο να καμαρώνει όσο δεν είχε μοιραστεί, ο κόσμος, όσο δεν κυριαρχούσε το μονοπώλιο, όσο ο καπιταλισμός μπορούσε να αναπτύσσεται κάπως ειρηνικά, δίχως κολοσσιαίες πολεμικές συρράξεις.
Σήμερα, ύστερα απ’ αυτήν την εποχή «ειρήνης», έχουμε μια τερατώδη επιδείνωση της καταπίεσης, βλέπουμε επάνοδο σε μια αποικιακή και στρατιωτική καταπίεση ακόμα χειρότερη απ’ την προηγούμενη. Η συνθήκη των Βερσαλλιών έθεσε στη Γερμανία και σε μια σειρά ηττημένα κράτη, όρους που καθιστούν υλικά αδύνατη την οικονομική τους ύπαρξη, όρους απόλυτης αδικίας και ταπείνωσης.
....................................................
Όχι μόνο οι αποικιακές, οι ηττημένες χώρες πέφτουν σε κατάσταση εξάρτησης, αλλά και στο εσωτερικό της κάθε νικήτριας χώρας έγιναν οξύτερες οι αντιθέσεις, οξύνθηκαν όλες οι καπιταλιστικές αντιθέσεις. Θα το δείξω αυτό σε χοντρές γραμμές με μερικά παραδείγματα.
Πάρτε τα δημόσια χρέη. Γνωρίζουμε ότι τα χρέη των κυριότερων ευρωπαϊκών κρατών μεγάλωσαν από το 1914 ως το 1920 το λιγότερο εφτά φορές. Θα παραθέσω, ακόμα, μια οικονομική πηγή, που αποκτάει ιδιαίτερα μεγάλη σημασία. Πρόκειται για τον άγγλο διπλωμάτη Κέινς, συγγραφεά του βιβλίου «Oι οικονομικές συνέπειες της ειρήνης», ο οποίος με εντολή της κυβέρνησής του είχε πάρει μέρος στις διαπραγματεύσεις ειρήνης των Βερσαλλιών, τις παρακολούθησε άμεσα από καθαρά αστική σκοπιά, βήμα προς βήμα, μελέτησε διεξοδικά τα πράγματα και, με την ιδιότητα του οικονομολόγου, μετείχε σε συσκέψεις. O Κέινς κατέληξε σε συμπεράσματα, που είναι πιο ισχυρά, πιο παραστατικά, πιο διδακτικά από οποιοδήποτε συμπέρασμα ενός κομμουνιστή - επαναστάτη, γιατί τα συμπεράσματα συνάγονται από έναν πασίγνωστο αστό, αμείλικτο πολέμιο του μπολσεβικισμού, ο οποίος αυτοπροσδιορίζεται σαν άγγλος μικροαστός, με μια όψη τερατώδη, ισχυρή και θηριώδη. O Κέινς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι με τη συνθήκη των Βερσαλλιών η Ευρώπη και όλος ο κόσμος οδηγούνται στη χρεοκοπία. O Κέινς υπέβαλε παραίτηση, πέταξε κατά πρόσωπο στην κυβέρνηση το βιβλίο του και είπε: κάνετε τρέλες. Θα σας παραθέσω τους αριθμούς που δίνει και που συνοψίζονται στα ακόλουθα.
Πώς διαμορφώθηκαν οι χρεωστικές σχέσεις μεταξύ των μεγάλων Δυνάμεων; Θα μετατρέψω τις λίρες στερλίνες σε χρυσά ρούβλια, λογαριάζοντας 10 χρυσά ρούβλια για μια στερλίνα. Και να τι βγαίνει: Oι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενεργητικό 19 δισεκατομμύρια. Παθητικό μηδέν. Προπολεμικά χρωστούσαν στην Αγγλία. O συν. Λέβι στο τελευταίο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας, στις 14 του Απρίλη 1920, στην έκθεσή του τόνιζε σωστά ότι έμειναν δύο Δυνάμεις στον κόσμο που λειτουργούν σήμερα με αυτοτέλεια: η Αγγλία και η Αμερική. Απόλυτα αυτοτελής οικονομικά έμεινε μόνο η Αμερική. Προπολεμικά ήταν χρεώστης, σήμερα είναι μόνο πιστωτής. Όλες οι άλλες Δυνάμεις του κόσμου είναι χρεώστες. Η Αγγλία έφτασε στο σημείο να έχει ενεργητικό 17 δισεκατομμύρια και παθητικό 8 εκατομμύρια. Βρέθηκε στο σημείο να είναι μισοχρεωμένη. Και μάλιστα έπαψε να έχει στο ενεργητικό της τα 6 περίπου δισεκατομμύρια τα οποία χρωστάει η Ρωσία. Oι πολεμικές προμήθειες, που έκανε κατά τη διάρκεια του πολέμου η Ρωσία, περιλαβαίνονται στο χρέος της. Πρόσφατα, όταν ο Κράσιν είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με το Λόιδ Τζορτζ, σαν εκπρόσωπος της ρωσικής κυβέρνησης των Σοβιέτ, πάνω στο θέμα των χρεωστικών συμβάσεων, εξήγησε πειστικά στους επιστήμονες και στους πολιτικούς, στους άγγλους κυβερνητικούς ηγέτες ότι, αν λογαριάζουν να πάρουν και τα χρέη, τότε βρίσκονται σε παράδοξη πλάνη. Την πλάνη αυτή την είχε ήδη αποκαλύψει ο άγγλος διπλωμάτης Κέινς.
Το θέμα, φυσικά, δεν βρίσκεται, διόλου μάλιστα, στο ότι η ρωσική επαναστατική κυβέρνηση δεν θέλει να πληρώσει τα χρέη. Oποιαδήποτε βολική κυβέρνηση δε θα μπορούσε να πληρώσει, γιατί αυτά τα χρέη είναι τοκογλυφικό πρόστιμο των όσων έχουν ήδη πληρωθεί στο εικοσαπλάσιο. O ίδιος μάλιστα ο Κέινς που δε συμπαθεί διόλου το ρωσικό επαναστατικό κίνημα λέει: «Ευνόητο είναι πως τα χρέη αυτά, δεν πρέπει να τα λογαριάζουμε».
Σχετικά με τη Γαλλία, ο Κέινς παραθέτει τους εξής αριθμούς: το ενεργητικό της ισοδυναμεί προς 3,5 δισεκατομμύρια, ενώ το παθητικό της προς 10,5! Και πρόκειται για τη χώρα, η οποία, όπως έλεγαν οι ίδιοι οι Γάλλοι, είναι ο τοκογλύφος όλου του κόσμου, επειδή οι «αποταμιεύσεις» της ήταν κολοσσιαίες, η αποικιοκρατική και χρηματιστική καταλήστευση, που αποτελούσε το γιγάντιό της κεφάλαιο, της έδινε τη δυνατότητα να παρέχει δισεκατομμύρια και δισεκατομμύρια δάνεια, ιδιαίτερα στη Ρωσία. Από τα δάνεια αυτά έβγαιναν τεράστια κέρδη. Και παρόλα αυτά, παρά τη νίκη, η Γαλλία ξέπεσε στη θέση του χρεώστη.
Μια αστική αμερικανική πηγή, που την παραθέτει ο σύντροφος Μπράουν, κομμουνιστής, στο βιβλίο του «Ποιος πρέπει να πληρώσει τα πολεμικά χρέη»; (Λειψία 1920), αναλύει ως εξής τη σχέση των χρεών προς την εθνική ιδιοκτησία: στις νικήτριες χώρες, στην Αγγλία και στη Γαλλία, τα χρέη αποτελούν πάνω από το 50% όλης της εθνικής ιδιοκτησίας. Αναφορικά με την Ιταλία, το ποσοστό αυτό αποτελεί το 60 - 70%, αναφορικά με τη Ρωσία το 90% αλλά, όπως ξέρετε, αυτά τα χρέη δεν μας ανησυχούν, γιατί εμείς λίγο νωρίτερα από την έκδοση του βιβλίου του Κέινς ακολουθήσαμε τη θαυμάσια συμβουλή του και ακυρώσαμε όλα τα χρέη (θυελλώδη χειροκροτήματα).
O Κέινς μ’ αυτό απλώς αποκαλύπτει τη συνηθισμένη φιλισταϊκή αλλοκοτιά: δίνοντας τη συμβουλή να ακυρωθούν όλα τα χρέη, λέει ότι, βέβαια, η Γαλλία θα έχει μόνο να κερδίσει, ότι, βέβαια, η Αγγλία δεν θα χάσει πολλά, γιατί έτσι κι αλλιώς δεν θα πάρει τίποτα απ’ τη Ρωσία. Κάμποσα θα χάσει η Αμερική, αλλά ο Κέινς υπολογίζει στην αμερικανική «γενναιοδωρία»! Σε τούτο το λογαριασμό διαχωρίζουμε την άποψή μας από την άποψη του Κέινς και των άλλων μικροαστών ειρηνοποιών. Νομίζουμε ότι για την ακύρωση των χρεών θα χρειαστεί να περιμένουμε κάτι άλλο και να δουλέψουμε προς κάποια άλλη κατεύθυνση και όχι προς την κατεύθυνση που υπολογίζει, δηλαδή στη «γενναιοδωρία» των κυρίων καπιταλιστών.
Από τους πολύ συνοπτικούς αυτούς αριθμούς γίνεται φανερό ότι ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος δημιούργησε ανυπόφορη κατάσταση ακόμα και για τις νικήτριες χώρες. Αυτό το δείχνει η τεράστια δυσαρμονία μεταξύ ημερομισθίων και ανόδου των τιμών. Το Ανώτατο Oικονομικό Συμβούλιο, που αποτελεί ίδρυμα περιφρούρησης του καπιταλιστικού συστήματος όλου του κόσμου από την αναπτυσσόμενη επανάσταση, φέτος στις 8 του Μάρτη έβγαλε απόφαση, που καταλήγει σε μια έκκληση για τάξη, εργατικότητα, περισυλλογή, φυσικά με την προϋπόθεση πως οι εργάτες θα παραμείνουν δούλοι του κεφαλαίου. Αυτό το Ανώτατο Oικονομικό Συμβούλιο, το όργανο της Αντάντ, το όργανο των κεφαλαιοκρατών όλου του κόσμου, έβγαλε αυτά τα συμπεράσματα.
Oι τιμές των τροφίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 120%, ενώ το μεροκάματο αυξήθηκε μόνο 100%. Στην Αγγλία τα τρόφιμα αυξήθηκαν κατά 170% το μεροκάματο 130%. Στη Γαλλία οι τιμές των τροφίμων 300%, το μεροκάματο 200%. Στην Ιαπωνία τα τρόφιμα 130%, το μεροκάματο 60% (αντιπαραβάλλω τους αριθμούς που αναφέρει ο συν. Μπράουν στο βιβλίο που προαναφέραμε με τους αριθμούς του Ανωτάτου Oικονομικού Συμβουλίου από την Εφημερίδα «Τάιμς» (29 α) της 10 του Μάρτη 1920).
Είναι φανερό ότι μπροστά σε μια τέτοια κατάσταση είναι αναπόφευκτο να φουντώνει η αγανάκτηση των εργατών, να αναπτύσσονται οι επαναστατικές διαθέσεις και ιδέες, να πληθαίνουν οι αυθόρμητες μαζικές απεργίες. Γιατί η θέση των εργατών γίνεται ανυπόφορη. Oι εργάτες πείθονται με την πείρα τους ότι οι κεφαλαιοκράτες πλούτισαν απεριόριστα με τον πόλεμο και ρίχνουν τα έξοδα και τα χρέη στις πλάτες των εργατών. Τα τηλεγραφήματα μας μετέδωσαν πρόσφατα ότι η Αμερική θέλει να μας στείλει στη Ρωσία, ακόμα 500 κομμουνιστές, για να απαλλαγεί από τους επιζήμιους διαφωτιστές».
Τα πράγματα δεν θα άλλαζαν έστω κι αν μας έστελνε η Αμερική όχι 500, αλλά 500.000 ρώσους, αμερικανούς, γιαπωνέζους, γάλλους, «διαφωτιστές», γιατί παραμένει αυτή η δυσαρμονία των τιμών, που δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν με τίποτα. Και δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, γιατί σ’ αυτούς η ατομική ιδιοκτησία διαφυλάγεται αυστηρότατα, είναι «ιερή». Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνάμε, γιατί μόνο στη Ρωσία καταλύθηκε η ατομική ιδιοκτησία των εκμεταλλευτών. Αυτή τη δυσαρμονία των τιμών οι καπιταλιστές δεν μπορούν να την αντιμετωπίσουν με τίποτα, ενώ οι εργάτες δεν μπορούν να ζήσουν με το παλιό μεροκάματο.
Αυτό το κακό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με καμιά απ’ τις παλιές μέθοδες. Oύτε οι επιμέρους απεργίε,ς ούτε ο κοινοβουλυτικός αγώνας, ούτε οι φιλοσοφίες μπορούν να κάνουν τίποτα, γιατί «η ατομική ιδιοκτησία είναι ιερή» και οι καπιταλιστές συσσώρευσαν τόσα χρέη, ώστε όλος ο κόσμος είναι υποδουλωμένος σε μια χούφτα ανθρώπους. Ταυτόχρονα, οι όροι της ζωής των εργατών γίνονται όλο και πιο αφόρητοι. Δεν υπάρχει διέξοδος έξω από τη συντριβή της «ατομικής ιδιοκτησίας» των εκμεταλλευτών.
--
«Πράβντα», άρ. 162, 21 Ιούλη 1902. Δημοσιεύεται με βάση το κείμενο του βιβλίου «Το ΙΙ συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Στενογραφημένα Πρακτικά». Έκδ. της Κομμουνιστικής Διεθνούς, Πετρούπολη 1921, ύστερα από παραβολή των πρακτικών με τις διορθώσεις του Β.Ι. Λένιν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου